11 Percent World Population: ప్రపంచ జనాభాలో సుమారు 11 శాతం మంది ఒకే సన్నని పట్టీపై జీవిస్తున్నారని మీకు తెలుసా? ఉత్తర పాకిస్తాన్‌ నుంచి తూర్పు భారత్‌, నేపాల్‌, బంగ్లాదేశ్‌ వరకు విస్తరించిన ఈ ప్రాంతంలో దాదాపు 890 మిలియన్ల మంది నివసిస్తున్నారు. అంటే మొత్తం యూరప్‌లో ఉన్న జనాభా కంటే 140 మిలియన్లు ఎక్కువ!
-జనసాంద్రతకు గల రహస్యమేమిటి?
ఈ విపరీతమైన జనసాంద్రత వెనుక రహస్యం నదుల వరప్రసాదం. గంగా, బ్రహ్మపుత్ర, సింధూ, యమునా వంటి జీవనదులు వేల సంవత్సరాలుగా ఈ ప్రాంతాన్ని సారవంతమైన వ్యవసాయ భూమిగా తీర్చిదిద్దాయి. నదుల తీరప్రాంతాల్లో ఏర్పడిన మైదానాలు వరి, గోధుమ, జొన్నల వంటి పంటల సాగుకు అత్యంత అనుకూలంగా మారాయి.
అదే సమయంలో వర్షపాతం సమృద్ధిగా ఉండే వాతావరణం, నదుల ద్వారా లభించే నీరు, సారవంతమైన అల్యూవియల్‌ మట్టులు వ్యవసాయ ఉత్పత్తిని గరిష్ట స్థాయికి చేర్చాయి. అందువల్ల ప్రజలు ఇక్కడ స్థిరపడి తరతరాలుగా జీవనాన్ని కొనసాగిస్తున్నారు.
-నాగరికతల పుట్టుక
ఇది కేవలం వ్యవసాయం వల్లే కాదు, ఈ ప్రాంతం నాగరికతల పుట్టుకకు కారణమైంది కూడా. హరప్పా నుంచి గంగా మైదానాల వరకు అనేక ప్రాచీన సంస్కృతులు ఇక్కడే వికసించాయి. నదుల ఒడ్డు వద్దే పట్టణాలు, వాణిజ్య కేంద్రాలు, ఆలయాలు, విద్యాసంస్థలు అభివృద్ధి చెందాయి. దీని ఫలితంగా వేల సంవత్సరాలుగా నిరంతరంగా మానవ వాసాలు కొనసాగుతున్నాయి.
ఒక దేశమైతే..?
ఈ సన్నని భూభాగం ఒకే దేశంగా ఉంటే, ఇది ప్రపంచంలోనే అత్యంత జనసాంద్రత కలిగిన దేశాలలో ఒకటిగా నిలుస్తుంది. చైనా, భారతదేశాలతో పోటీపడగలిగే స్థాయిలో జనాభా ఉండేది.
నదుల వరప్రసాదం, సారవంతమైన భూమి, వాతావరణం, నాగరికతల వారసత్వం కలిసి ఈ ప్రాంతాన్ని ప్రపంచంలోనే అత్యంత జనసాంద్రత కలిగిన ప్రాంతంగా తీర్చిదిద్దాయి. గంగా–బ్రహ్మపుత్రాల మహోన్నత ఆశీస్సుల వల్లే ఈ భూభాగం ఇంతకాలం “జీవన నదుల పుట్టుకస్థలం”గా నిలిచింది.