హర్షిల్ లోయ ఉత్తరాఖండ్‌లోని భాగీరథి నది ఒడ్డున ఉన్న ఒక సుందరమైన లోయ. దీని సహజ సౌందర్యం, పైన్ అడవులు, ఆపిల్ తోటలు, ప్రశాంతమైన వాతావరణంతో ప్రసిద్ధి చెందింది. దీనిని ‘మినీ స్విట్జర్లాండ్ ఆఫ్ ఇండియా’ అని పిలుస్తారు. ఇది ఆపిల్ ఉత్పత్తికి కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది. దీనిని బ్రిటిష్ నివాసి ఫ్రెడరిక్ ఇ. విల్సన్ కనుగొన్నాడు. ఇది ఉత్తరకాశి నుంచి 78 కి.మీ, గంగోత్రి నుంచి 30 కి.మీ దూరంలో ఉంది. పర్వతం ఒడిలో ఉన్న ఉత్తరకాశిలోని హర్షిల్ లోయ దాని అందమైన సహజ శిఖరాలు, ఆపిల్ తోటలు, పర్యాటకానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. అయితే నేడు ఈ హర్షిల్ లోయ ఉనికికే అతిపెద్ద ముప్పు పొంచి ఉంది.
నిజానికి పర్వతాలపై నిరంతరం కురుస్తున్న వర్షాల కారణంగా.. పర్వతాల రాళ్ళు ఇసుకలా జారి శిథిలాలుగా మారుతున్నాయి. పర్వతాల మధ్య నుంచి జాలువారే చిన్న చిన్న వాగులు.. భయంకరమైన రూపాన్ని తీసుకుంటున్నాయి. కొండ ప్రాంతాలలో పరిస్థితి దారుణంగా ఉంది. ప్రతిచోటా వరదలు, వర్షపు నీరు విధ్వంసం సృష్టిస్తున్నాయి. దీని కారణంగా సాధారణ జనజీవనం అస్తవ్యస్తమవుతోంది. దీనితో పాటు, ఇళ్ళు, దుకాణాలు, హోటళ్ళు. ధరలి వంటి గ్రామాలు కూడా మ్యాప్‌లో పేర్లుగా మారాయి.
హర్షిల్ ప్రపంచ ప్రసిద్ధ పర్యాటక ప్రదేశాలలో ఒకటి. ప్రతి సంవత్సరం లక్షలాది మంది పర్యాటకులు ప్రశాంతమైన లోయలోని మంచుతో కప్పబడిన పర్వత శిఖరాలను ఆస్వాదించడానికి చేరుకుంటారు. అయితే ధరాలి విపత్తు తర్వాత, వరద దృశ్యాన్ని చూసిన తర్వాత..హర్షిల్ కూడా ప్రజల మనస్సుల నుంచి కనుమరుగవుతుంది.
హర్షిల్ లో నీటితో నిండిన రెండు వాగులు ఉన్నాయి.
హర్షిల్‌లో రెండు వాగులు ఉన్నాయని స్థానిక పెద్దలు చెబుతున్నారు. ఒకటి కోక్డా గడే, మరొకటి జలేంద్రి గడే.. వర్షాకాలంలో నీటి మట్టం ఎల్లప్పుడూ పెరుగుతుంది. చాలా సంవత్సరాల క్రితం ఈ రెండు గడేరాలలో భారీ నీటితో పాటు భారీ బండరాళ్లు వచ్చాయి.. ఇవి ఇప్పటికీ హర్షిల్‌లోని వివిధ ప్రదేశాలలో చిక్కుకుని ఉన్నాయి. ఆ రాళ్లు సంవత్సరాల క్రితం జరిగిన విధ్వంసానికి సాక్ష్యంగా నిలిచాయి.
మరోవైపు వాడియా ఇన్స్టిట్యూట్ డైరెక్టర్ డాక్టర్ వినీత్ కుమార్ గెహ్లాట్ నది ఖచ్చితంగా దాని రూపాన్ని తీసుకుంటుంది. ఎన్ని సంవత్సరాలు సాధారణంగా ఉన్నా.. ఏదో ఒక రోజు నది ఖచ్చితంగా దాని భయంకరమైన రూపాన్ని తీసుకుంటుంది. ఎక్కడో ఒక చోట కాలువ, బండరాయి లేదా సారవంతమైన భూమి కనిపిస్తే.. అది వరద సమయంలో పర్వతం నుంచి అక్కడికి వచ్చి ఉండాలని చెప్పారు.
భూమిని వ్యవసాయానికి మాత్రమే ఉపయోగించాలి, వ్యాపారానికి కాదు.
అందుకే ఆ ప్రదేశంలో వరద లాంటి పరిస్థితులు మళ్లీ సంభవించవచ్చు. అప్పుడు అది సృష్టించే ప్రతికూల ప్రభావాలను భరించాల్సి ఉంటుంది. వాడియా ఇన్స్టిట్యూట్ డైరెక్టర్ డాక్టర్ వినీత్ కుమార్ గెహ్లాట్ ప్రకారం, అటువంటి భూమిని జీవించడానికి కాదు.. వ్యవసాయానికి మాత్రమే ఉపయోగించాలని పేర్కొన్నారు. అలా కాకుండా.. ప్రస్తుతం ఉన్న పరిస్తితి కొనసాగితే.. హర్షిల్ లోయ ఉనికి పుస్తకాలలో మాత్రమే కనిపిస్తుంది, ఎందుకంటే హర్షిల్ ఉన్న భౌగోళిక పరిస్థితులలో ఎప్పుడైనా రెండు వాగుల్లో వరద లాంటి పరిస్థితులు తలెత్తితే, హర్షిల్ తుడిచిపెట్టుకుపోవచ్చని హెచ్చరిస్తున్నారు.
ఈ విలువైన వారసత్వాన్ని కాపాడుకోవాలి
అందువల్ల హర్షిల్‌ను కాపాడుకోవాలంటే..అక్కడ శాస్త్రీయ, ఇంజనీరింగ్ సూత్రాల ప్రకారం నిర్మాణ పనులు చేపట్టాల్సిన అవసరం ఉంది. నదులు , వాగులకు దూరంగా సురక్షితమైన ప్రదేశాలలో ఇళ్ళు , హోటళ్ళు నిర్మించుకోవాలి. ఉత్తరాఖండ్ ప్రభుత్వం ఈ విలువైన వారసత్వాన్ని కాపాడటం చాలా ముఖ్యం.. ఎందుకంటే హర్షిల్ ని కోల్పోతే.. ధరాలి లా కేవలం ఒక ప్రదేశం మాత్రమే కాదు.. మొత్తం గుర్తింపు, సాంస్కృతిక వారసత్వం కూడా చరిత్రగా మారుతుందని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
మరిన్ని జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..